📱🧠 ඉගෙන ගන්න ගියත්, හිතත යන්නේ Phone එකටයි TV එකටයි !!!

අපි පොඩි ගේම් එකක් ගහමු.
ඇස් වහගෙන ඔයාගේ හිතින් 10ට ගණන් කරන්නකෝ...
දැන් හිතන්න, ඔයා ගණන් කරනකොට කවුරු හරි කන ළඟට ඇවිත් අත්පුඩි ගහනවා කියලා. එතකොටත් ඔයාට ලේසියෙන් ගණන් කරන්න පුළුවන්ද? අන්න ඒක තමයි ඔයා අවට අවධානය බිඳින දේවල් (distractions) තියාගෙන පාඩම් කරන්න හදනකොට වෙන්නේ. ඔයාගේ මොළයට ditractions ඇති වෙනවා, ඒක නිසා හරියට focus වෙන්න බැහැ.
🧠 අවධානය බිඳින දේවල් මොළයට නරක ඇයි? (Why Distractions Hurt Your Brain)
ඔයාගේ මොළේ කියන්නේ සුපිරි වීරයෙක් වගේ. ඒත් සුපිරි වීරයන්ටත් එයාලගේ powers පාවිච්චි කරන්න focus වෙන්න ඕනේ.
ඔයාගේ මොළය එක දෙයක් කරන්න (පොතක් කියවනවා වගේ) පටන් ගත්තාම, ඒ task එකේම ඉන්න කැමතියි. ඒත් phone එකට message එකක්, TV එකේ සද්දයක්, මිනිස්සු කතා කරන සද්දයක් ආවොත් ඔයාගේ මොළයට ඉක්මනටම focus කරන්න අමාරුයි. මේකට කියන්නේ task-switching කියලා, මේක හරිම මහන්සි වෙන වැඩක්!
හැම පාරකම ඔයාගේ අවධානය බිඳිනකොට, මොළයට ආයෙත් හොඳටම focus වෙන්න විනාඩි 10-20ක් වගේ යනවා. ඒ කියන්නේ ගොඩක් වෙලාව නාස්ති වෙනවා!
🎮 සැබෑ කතාවක් (Real-Life Example)
හිතන්න නිපුන් maths පාඩම් කරනවා කියලා. එයාගේ phone එක එයා ළඟින්ම තියාගෙන ඉන්නවා. හැම විනාඩි කිහිපයකට සැරයක්ම එයාට notification එකක් එනවා – funny video එකක්, යාළුවෙක්ගෙන් "හායි" කියලා message එකක්, නැත්නම් game update එකක්.
එයා phone එක දිහා බලනවා, හිනා වෙනවා, reply කරනවා, ඊට පස්සේ ආයෙත් පාඩම් කරන්න යනවා. ඒත් දැන් එයාට අමතකයි එයා මොකක්ද කළේ කියලා.
අන්තිමට එයා පැය 2ක් පාඩම් කරලා, ඒත් කිසිම දෙයක් මතක නෑ.
දැන් අපි බලමු ෂෙහානි දිහා. එයා එයාගේ phone එක වෙන කාමරයක තියනවා, කනේ earplugs දාගෙන, කිසිම සද්දයක් නැති තැනක විනාඩි 45ක් විතර distractions නැතුව පාඩම් කරනවා. ඊට පස්සේ, එයා පොඩි break එකක් අරගෙන phone එක බලනවා, relax වෙනවා.
කවුද හිතන්නේ ඉක්මනට වැඩ ඉවර කරලා, ගොඩක් දේවල් මතක තියාගන්න ඇත්තේ කියලා? ඔව් – ෂෙහානි තමයි!
🔬 මොළේ ගැන තවත් දෙයක් (Cool Brain Fact)
Studies වලට අනුව, අවධානය බිඳෙන දේවල් නැතුව පාඩම් කරන ළමයි, එකපාර දේවල් ගොඩක් කරන ළමයින්ට වඩා සාමාන්යයෙන් 20%ක් හොඳට exams වලදි score කරනවා.
ඔයාගේ මොළය එකපාර හිතන වැඩ ගොඩක් කරන්න හැදිලා නැහැ. ඒක හොඳටම වැඩ කරන්නේ එක දෙයකට focus වුණාම!
✅ හදාගමු: අවධානය බිඳින දේවල් නැතුව පාඩම් කරමු (Study Without Distractions)
ඔයාගේ මොළයට focus වෙලා ඉන්න උදව් කරන්න පුළුවන් සරල ක්රම ටිකක් මෙන්න:
📴 1. Notifications Off කරන්න phone එක airplane mode එකට දාන්න, silent කරන්න, නැත්නම් පාඩම් කරන වෙලාවට වෙන කාමරයක තියන්න. පාඩම් කරන්න phone එක ඕන නම්, අවධානය බිඳින apps අක්රිය කරන්න.
🔕 2. නිහඬ තැනක් හදාගන්න සද්ද බද්ද අඩු තැනක් හොයාගන්න – නැත්නම් headphones දාගන්න. පවුලේ අයට කියන්න ඔයා දැන් "study mode" එකේ ඉන්නවා කියලා.
⏳ 3. Timer එකක් පාවිච්චි කරන්න (Pomodoro Technique)
විනාඩි 25ක් පාඩම් කරන්න
විනාඩි 5ක break එකක් ගන්න
වට 4කට පස්සේ, ටිකක් දිග break එකක් ගන්න විනාඩි 25 පාඩම් කරන වෙලාවේදී, distractions (අවධානය බිඳින දේවල්) තියාගන්න එපා!
📝 4. "Distraction Paper" එකක් තියාගන්න පාඩම් කරනකොට මොනවා හරි මතක් වුණොත් ("යාළුවෙකුගෙන් දෙයක් අහන්න ඕනේ") ඒක එකපාරම කරන්න යන්න එපා. ඒක පොඩි කොලයක ලියාගන්න. ඔයාට break එකේදී ඒක බලන්න පුළුවන්.
🌟 අන්තිමට පොඩි දෙයක්... (Final Thought)
අවධානය බිඳෙන දේවල් තියාගෙන පාඩම් කරන්න හදන එක හරියට හිල් තියෙන බාල්දියකට වතුර පුරවන්න හදනවා වගේ. වතුර (ඔයාගේ focus එක) හැමතිස්සෙම එළියට යනවා.
ඒ වෙනුවට, ඔයාගේ මොළයට නිශ්ශබ්දතාවය සහ එක දෙයකට focus වෙන්න ඉඩ දෙන්න. ඔයාට ඉක්මනට පාඩම් කරන්න පුළුවන් වෙයි, ගොඩක් දේවල් මතක තියාගන්න පුළුවන් වෙයි, විනෝද වෙන්න වැඩි free time එකක් ලැබෙයි!
ඉතින් පාඩම් කරන්න පටන් ගන්න කලින්, ඔයාගෙන්ම අහන්න:
"මගේ මොළේ focus mode එකේද... නැත්නම් distracted mode එකේද?"
focus mode එකට දාන්න – එතකොට ඔයාට වෙනස දැනෙයි!