😴 No Sleep = No Brain Power

දැන් අපි පොඩි game එකක් ගහමු. හිතන්න ඔයාගේ මොළේ කියන්නේ phone එකක් කියලා.
දැන් ඔයාගෙන්ම අහන්න: 🔋 ඔයාගේ phone එක charge නොකර හරියට වැඩ කරයිද? බැහැනේ! ඒක off වෙයි, ඔයා හරියට නිදාගන්නේ නැතිකොට, විශේෂයෙන්ම විභාගෙකට කලින්, ඔයාගේ මොළයට වෙන්නෙත් ඕකම තමයි.

👧 ඇත්ත කතාවක්: ඉසුරිගේ නිදි නැති අරගලය (Isuri’s Sleepy Struggle)
මේ ඉසුරි 6 වසරේ ඉන්න ළමයෙක්. එයා විභාගෙට කලින් රෑ 3 වෙනකම්ම science notes කියෙව්වා. උදේ නැගිට්ටම එයාට හෙන නිදිමතයි, මහන්සියි, තරහත් යනවා, පාඩම් කරපු ඔක්කොම හරියට මතකත් නෑ. එයා හිතුවේ රෑ පුරාම පාඩම් කරාම එක කොහොම හරිම ගොඩ දාන්න පුලුවන් වෙයි කියලා.
👦 ඇත්ත කතාවක්: අනුෂ්ගේ smart නිදි plan එක (Anush’s Smart Sleep Plan)
අනුෂ් university student කෙනෙක්. එයා රෑ 10ට පාඩම් කරන එක නවත්වනවා, පැය 8ක් නිදාගන්නවා, උදේට ඉක්මනට නැගිටිනවා. එයාගේ mind එක විභාගෙ වෙලාවට හරිම calm සහ clear. එයාට පාඩම් කරපු දේවල් මතකයි, සමහරවිට exam paper එක කලින් ඉවර කරනවා. ඇයි එහෙම? මොකද එයාගේ මොළේ හොඳටම "charge" වෙලා තිබුණා.

🧠 ඔයා නිදාගෙන ඉන්නකොට මොළයට මොකද වෙන්නේ? (What Happens in Your Brain While You Sleep?)
මෙන්න පොඩි science fact එකක්: ඔයා නිදාගන්නකොටත් ඔයාගේ මොළේ වැඩ කරනවා - ඒත් වෙනස් විදිහකට. ඒක ඔයා පාඩම් කරපු හැමදේම clean කරනවා, organize කරනවා, සහ save කරනවා! මේක හරියට librarian කෙනෙක් අලුත් පොත් නිවැරදි shelf වලට දානවා වගේ, ඔයාට පස්සේ ඒවා හොයාගන්න පුළුවන් වෙන්න. ඒත් ඔයා හරියට නිදාගන්නේ නැත්නම්, ඔයාගේ මොළයට තොරතුරු තියපු තැන අමතක වෙනවා. ඒකයි හොඳටම smart ළමයින්ට වුණත් හරියට නිදාගත්තේ නැත්නම් විභාගෙට උත්තර අමතක වෙන්නේ.
🧪 තවත් cool science fact එකක් (Cool Science Fact)
deep sleep එකේදී, ඔයාගේ මොළය neurons (ඔයාගේ සිතුවිලි ගෙනියන පුංචි සෛල) අතර ශක්තිමත් සම්බන්ධතා හදනවා. මේවා තොරතුරු යන්න උදව් කරන පාරවල් වගේ. නිදි මදි වුණොත් ඒක broken road එකක්. එතකොට විභාගෙ වෙලාවට අපිට තියෙන්නේ confused brain එකක්!!!

✅ අපිට මොනවාද කරන්න පුළුවන්? (What You Can Do)
මේ දේවල් හදාගන්න පුළුවන් practical tips කිහිපයක් බලමු:
🕙 1. නිදාගැනීමේ routine එකක් හදන්න හැමදාම එකම වෙලාවට නිදාගන්නයි, නැගිටින්නයි පුරුදු වෙන්න – Weekend එකේ වුණත්.


අවුරුදු 6-12 ළමයින්ට : පැය 9-11ක නින්දක්.
අවුරුදු 13-18 ළමයින්ට: පැය 8-10ක නින්දක්.
University students ලට: පැය 7-9ක නින්දක්. ඔයාගේ මොළය routines වලට හරිම ආසයි!
📵 2. නිදාගන්න කලින් පැයකට කලින් screens time එක නවත්වන්න. Phones සහ tablets වල දීප්තිමත් එළිය ඔයාගේ මොළය අවුල් කරනවා. screens off කරලා, පොතක් කියවලා නැත්නම් පොඩි music එකක් අහලා නිදාගන්න කලින් relax වෙන්න.


🧘 3. "Brain Cool-Down" එකක් කරන්න. නිදාගන්න කලින් විනාඩි 5ක් stretch කරන්න, ගැඹුරු හුස්ම ටිකක් ගන්න, නැත්නම් අද වෙච්ච හොඳ දේවල් 3ක් ගැන හිතන්න. මේකෙන් ඔයාගේ මොළයට කියන්නේ, "මේක නිදාගන්න වෙලාව!" කියලා.


📚 4. රෑට පරක්කු වෙලා පාඩම් කරන එක නවත්වන්න. මධ්‍යම රාත්‍රියෙන් පස්සේ ඔයා පාඩම් කරන ඕනම දෙයක් සාමාන්‍යයෙන් ඔයාගේ මොළේට යන්නේ නැහැ. ඒ වෙනුවට, සවස් වරුවේ කලින් revise කරන්න, ඊට පස්සේ නිදාගන්න – ඔයාගේ මොළය ඉතිරි ටික කරයි.



🌟 අන්තිමට පොඩි දෙයක්... (Final Thought)
නිදාගැනීම කියන්නේ "වෙලාව නාස්ති කිරීමක්" නෙවෙයි. ඒක ඇත්තටම ඔයාගේ මොළයට study time එකක්. හැම තොරතුරක්ම store වෙලා, organize වෙන්නේ මේ වෙලාවටයි. ඉතින් මතක තියාගන්න: 🛌 නිදි නැත්නම් = මතකය නැහැ 😴 හොඳට නිදාගත්තොත් = smart මොළයක් ඔයාට exams වලින් උපරිම perform කරන්න ඕන නම්, නිකම්ම දේවල් අමාරු කරගන්නේ නැතුව – smart විදිහට නිදාගන්න!